دیه زن از منظر قرآن و فمینیسم

Authors

محمد بهرامی

abstract

اشکالات وارده بر دیه زنان از دیدگاه قرآن مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. فمینیزم در لغت »اعتقاد به تساوی حقوق زن و مرد« و در اصطلاح تعریف های بسیاری دارد. فرودستی زنان از گذشته ای دور در شمار باورهای مسلم مردان قرار داشت. در متون مقدس و آثار فلاسفه نیز نشانه های روشنی از فرودستی زنان دیده می شود. حرکت ها و فعالیت های علمی و اجتماعی از قرن شانزدهم و هفدهم در برابر زن ستیزی آغاز شد. جنبش فمینیستی تاکنون سه موج پدید آورده است و چهار گرایش فمینیستی در میان هواداران این جنبش به چشم می خورد.  جنبش فمینیستی در ایران نیز چالش هایی ایجاد کرد. قانون دیه و اختلاف دیه زن و مرد از قوانینی است که بیشترین هجمه ها را دیده است. هر دو آیه دیه - بقره، 178 و نساء، 98 - به حکم اشتراک احکام میان زنان و مردان دلالت بر دیه در قتل زنان دارد. در روایات نیز دیه زنان در قتل نفس، نصف دیه مردان آمده است. فقیهان شیعه و بسیاری از فقهای اهل سنت دیه زن را نصف مرد می دانند. عده ای این تنصیف را نشان زن ستیزی، جنسیت گرایی و فرودستی زنان در اسلام می دانند و آن را ناسازگار با آیات قرآن می خوانند و روایات ناظر به تنصیف را باطل می دانند. اگر مقصود این عده از آیات، آیاتی است که زن و مرد را از نظر ماهیت مانند هم نشان می دهد تنصیف ناسازگار با این آیات نیست، زیرا فلسفه دیه زن و نصف بودن آن مسائل اقتصادی است نه تفاوت ماهوی میان زن و مرد. اگر مقصود از آیات، آیات دیه است ناسازگاری رخ نمی دهد چون هیچ یک از دو آیه به مقدار دیه اشاره نمی کند و بر فرض ناسازگاری این ناسازگاری کلی نیست بلکه آیات مطلق است و روایات این آیات را مقید می کند. و اگر مراد از آیات، آیات قصاص است میان روایات دیه زن و این آیات ناسازگاری نیست. عده ای دیگر دیه را حکم امضایی می دانند نه تأسیسی و چون و چرا در احکام امضایی را روا می دانند، که این اشکال نیز از جهاتی در خور تردید است. جواز چون و چرا در احکام امضایی نیز نادرست می نماید. ادعای نیامدن مقدار دیه در قرآن و سنت متواتر، و بشری بودن حکم تنصیف در دیه زنان نیز از جهاتی چند باطل نشان می دهد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

خانواده از منظر فمینیسم و قرآن

خانواده از دیرباز به عنوان اولین و مهم‏ترین نهاد اجتماعى تأثیرگذار در زندگى انسان مورد توجه صاحبنظران در رشته‏ هاى مختلف علوم بشر بوده است و نظریات مختلفى پیرامون نقش، کارکرد و فلسفه تشکیل خانواده مطرح شده است. نویسنده در این نوشتار پس از تعیین جایگاه نهاد خانواده در گذشته و امروز به برخى زمینه‏ هاى فروپاشى نهاد خانواده مى ‏پردازد. در ادامه نیز به فمینیسم و خاستگاه فرهنگى - اتماعى آن و نیز مهم ...

full text

روابط اجتماعی زن از منظر قرآن و فمینیسم

چکیده: پژوهش حاضر در صدد بررسی و مقایسه دیدگاه اسلام و نظرات فمنیست ها در مورد روابط اجتماعی زن است،از آنجا که یکی از مهم ترین عوامل زیربنایی و حفاظت از خانواده و جامعه می تواند مربوط به زنان باشد و نیز یکی از معضلات جوامع کنونی به وجود آمدن جنبش هایی مانند جنبش فمینیسم است در این پایان نامه تلاش شده با توجه به آسمانی بودن قرآن و سفارش های گرانبارش درباره زن به مقایسه آموزه های قرآنی و فمینیسم...

15 صفحه اول

منزلت زن از منظر قرآن

از دیدگاه قرآن، زن و مرد هویت یکسان داشته و از موهبت‏هاى الهى به یک میزان برخوردارند. این دو مایه ى عفت و آرامش یکدیگرند. اما تفاوت‏هاى انکار ناپذیرى نیز بین این دو وجود دارد. اگر به نظام حقوقى اسلام به صورت مجموعه توجه شود، روشن مى‏شود که اختلافات حقوقى بین زن و مرد در اسلام دقیقا بر واقعیت و حکمت استوار است و هریک به میزان برخوردارى از حقوق، به وظایفى نیز مکلّف گشته اند.

full text

کارکردهاى خانواده از منظر اسلام و فمینیسم

بخش قابل توجهى از مباحث جامعه شناسى خانواده به موضوع کارکردهاى خانواده اختصاص یافته است. مسئله ى مهم براى جامعه شناسان، تبیین چرایى و چگونگى ایفاى کارکردهاى اجتماعى توسط نهاد خانواده است; اما این موضوع، مانند بسیارى از موضوعات دیگر، پیوندى ناگسستنى با مواضع ارزشى و ایدئولوژیک افراد و دیدگاه هاى گوناگون دارد. مقاله حاضر درصدد مقایسه دیدگاه هاى دو مکتب مختلف، یعنى مکتب «فمینیسم» و مکتب «اسلام»، ر...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
فصلنامه علمی پژوهشی پژوهشهای قرآنی

جلد ۷، شماره ۲۵-۲۶، صفحات ۲۱۲-۲۳۵

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023